Herstel door contact
Almelo, 15 februari 2023
Hoe Perspectief Herstelbemiddeling bemiddelt tussen dader en slachtoffer
In het Huis van Herstel gaan deelnemers aan de slag met diverse vormen van herstel. Een vorm daarvan is herstel richting het slachtoffer. Om dit te realiseren hebben we contact met dé hiervoor aangewezen organisatie. Peter Brandwacht is nu 1,5 jaar bemiddelaar bij Perspectief Herstelbemiddeling. Dit is een organisatie die bemiddelt tussen daders en slachtoffers van stafbare feiten. Perspectief Herstelbemiddeling werkt landelijk samen met Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI).
Peter is strafrechtelijk afgestudeerd en heeft lang bij het Openbaar Ministerie gewerkt. Na een tijd trok hij de conclusie dat hij in zijn functie het mensenwerk miste. ‘Ik wilde mét mensen spreken in plaats van óver mensen. Ik heb toen een mediation opleiding gevolgd. Uiteindelijk kwam er een vacature vrij bij Perspectief Herstelbemiddeling en ging ik daar aan de slag. Ik ben oprecht geïnteresseerd in het verhaal van mensen. Wat ik doe is ultiem mensenwerk. En dat ook nog tijdens een heftige periode in iemands leven.’
Een traject starten
Een aanvraag kan zowel door een slachtoffer als door een dader gedaan worden via de website van Perspectief Herstelbemiddeling. We zoomen nu in op een aanvraag vanuit de dader. Het is goed om te weten dat na aanmelding niks verplicht is. Vaak vult de casemanager van DJI het aanmeldformulier in. Hoe ziet het traject er dan uit?
Peter: ‘Als ik een aanmelding binnen krijg, neem ik contact op met de betreffende casemanager. Ik vraag eerst om meer achtergrondinformatie om mijn dossier compleet te krijgen. Vervolgens maak ik een afspraak met de casemanager en de dader samen. Dan gaan we in gesprek en wil ik de behoefte in beeld brengen. De reden van een dader om deel te nemen aan een hersteltraject kan bijvoorbeeld zijn dat hij excuses wil maken. Of dat hij vragen wil beantwoorden van slachtoffers of nabestaanden. Ook beantwoord ik tijdens zo’n 1e gesprek vragen en geef ik informatie.
Vervolgens stuur ik een brief naar de andere partij met de vraag of zij open staan voor contact. Dan is het afwachten of we een reactie krijgen. Het staat mensen natuurlijk vrij om deel te nemen. Mocht het slachtoffer positief reageren, dan ga ik ook met hem of haar in gesprek om het te hebben over verwachtingen en behoeften. Als de wens van zowel dader als slachtoffer een overlap hebben, gaan we door naar de volgende stap.
Vormen van contact
Contact in het traject kan in diverse vormen plaatsvinden. Peter: ‘Ik leg de aanvrager de diverse vormen voor. Wil je een brief schrijven, dan zal ik de boodschapper zijn van jouw bericht. Of ga je echt het gesprek aan? Natuurlijk stem ik ook hier weer af met de ontvangende partij.
Je woorden op papier krijgen is vaak nog niet zo makkelijk. Hierbij kan ik natuurlijk ook helpen. Vaak brengen we de brief persoonlijk. Dus niet op de post naar het slachtoffer toe, maar we spreken fysiek af. De dader leest de brief vaak voor. Dit maakt het persoonlijk voor het slachtoffer. Maar de dader wil vaak ook graag weten hoe zijn of haar bericht ontvangen wordt.’
Is er een vorm van ontmoeting die Perspectief Herstelbemiddeling adviseert? Peter: ‘Het is onderzocht dat de gespreksvorm het meest helend is. Maar hier moeten beide partijen natuurlijk wel klaar voor zijn. Voordat dader en slachtoffers tegenover elkaar zitten, is er een heel voortraject waarop we toewerken naar de ontmoeting. Wat ik beoog is dat het gesprek op inhoud voor beiden partijen bekend is. Het is al spannend genoeg, en zo kom je niet voor verrassingen te staan.
Wat kan een ontmoeting brengen
Peter: ‘Een goed voorbereide ontmoeting tussen dader en slachtoffer werkt voor beide partijen helend. Slachtoffers zeggen vaak dingen als “ik wil hem gewoon zien. Ik heb nu een beeld in mijn hoofd van een wolf of ik denk bij iedereen die ik op straat tegenkom dat dat misschien wel de dader kan zijn. Ik wil het hem of haar vertellen wat het bij mij teweeg heeft gebracht.” Of slachtoffers lopen rond met de vraag of het een bewuste actie was richting henzelf of dat ze gewoon pech hadden.
Een dader wil vaak excuses maken en vertellen wat hij of zij er in detentie aan gedaan heeft om aan problemen te werken. Ik zie oprecht spijt en enorme schaamte en schuldgevoel. Achteraf lucht het op, geeft het inzicht en rust.’
Contact met Perspectief Herstelbemiddeling
Op de website van Perspectief Herstelbemiddeling vind je meer informatie Contact helpt jou verder | Perspectief Herstelbemiddeling.