Akhil: ‘Door mijn fouten ben ik sterker geworden, dit is mijn tweede kans op een beter leven.’

Interview van burgemeester Sander Schelberg met Akhil (36 jaar). Om zijn privacy te beschermen, is zijn naam veranderd.

In de gevangenis zitten. Het is een onderwerp waar de meesten van ons zelden over nadenken, laat staan over praten. Maar voor Akhil werd dit 3 jaar geleden harde realiteit. In 2021 werd hij veroordeeld tot 5 jaar gevangenisstraf. Sindsdien is elke dag een strijd geweest om zijn leven te beteren en de weg terug te vinden naar het juiste pad.

Akhil vertelt: ‘Voordat ik in de gevangenis kwam, was ik ondernemer. Ik heb in Enschede en Oldenzaal gewoond. Daarna ben ik naar Hengelo verhuisd. Dat beviel erg goed. Jammer genoeg is er iets gebeurd waardoor ik in de gevangenis ben gekomen. Hiervoor ben ik berecht en is er 5 jaar straf geëist. Ik heb 5 jaar gekregen. Sinds een paar maanden ben ik overgeplaatst vanuit de gevangenis naar hier, het Huis van Herstel in Almelo.’

Waar ben je opgegroeid?

‘Ik ben geboren in Paramaribo, Suriname,’ zegt Akhil. ‘Ik ben daar geboren maar ik leef hier. Ik zie Nederland als mijn eigen land. Mijn moeder en broertje wonen hier ook. Tot 3 jaar geleden ging ik elk jaar terug naar Paramaribo. Ik heb daar veel familie wonen. Ook vierden we daar het poederfeest. Ik ben namelijk Hindoestaans.’

Hoe ervaar je de steun vanuit de maatschappij bij je re-integratie?

Akhil deelt zijn ervaring over de uitdagingen van de re-integratie in de samenleving na een periode van detentie. Hij vertelt over zijn huurwoning in Hengelo, die hij 6 maanden vooruit had betaald voordat hij een gevangenisstraf kreeg en de huur moest stopzetten. Het vinden van een nieuwe huurwoning blijkt lastig als ex-gedetineerde. Daarnaast streeft hij ernaar om werk te vinden voor wanneer hij vrijkomt. ‘Er zijn bepaalde bedrijven die ex-gedetineerden aannemen waar je 40 uur in de week kan werken. Maar dat kan niet overal.’ De zoektocht naar werk blijft moeilijk.

Hoe ga je om met de reacties van anderen op je verleden?

Akhil is openhartig over het delict dat hij heeft gepleegd. ‘Ik heb geen geheimen,’ zegt hij vastberaden. ‘Ik heb voor mijn daden een straf gekregen en ik zit het uit. Dat is nu mijn verleden, daar wil ik niks meer mee te maken hebben.’

Terwijl hij zijn broekspijp iets optrekt, toont hij de enkelband die hij draagt. ‘Zo ziet het eruit,’ legt hij uit. ‘Het zit aan je been, feitelijk sta je met één been buiten. Sinds ik in het Huis van Herstel zit, krijg ik wel steeds meer vrijheid. Ik mag nu aantal keren in de maand naar buiten. Dan moet ik om half 10 ’s avonds terug zijn. Kom je te laat, dan krijg je een rapport. Overtreed je de regels? Dan volgen er harde consequenties.’

Akhil heeft veel tegenslagen gekend, waaronder het verlies van zijn huis, vrienden en zelfs zijn vriendin. Maar te midden van dit alles vond hij hoop. Hij vertelt: ‘Ik heb iemand leren kennen. Een Surinaamse meid. Ik heb haar alles, van A tot Z, verteld.’ Ze heeft hem volledig geaccepteerd. Akhil verwacht dat het leven na detentie niet gemakkelijk zal zijn; je staat dagelijks voor uitdagingen vanwege het stigma dat mensen hebben ten opzichte van ex-gedetineerden.

Wat doet dat met je?

‘Pijn, verdriet. Soms zit je niet lekker in je vel. Gelukkig hebben we hier een psycholoog en ook een mentor waar je mee kan praten,’ legt Akhil uit. ‘Je wilt niet horen dat iemand je een crimineel noemt. Dat doet pijn. Ik schaam me ervoor. Het staat levenslang achter je naam. Ik had dit ook niet gewild.’

Hoe ervaar je het verschil tussen ‘binnen’ in de gevangenis en ‘buiten’ in de wereld als je straks weer naar buiten gaat?

‘Mensen hebben altijd een oordeel klaar. Maar wat echt telt, is dat je in jezelf blijft geloven. Ja, ik heb een fout gemaakt, maar ik ben vastbesloten die niet nog eens te herhalen. Ik ben bezig mijn leven te veranderen, en dat vraagt inzet. Sommigen geven het op, maar ik niet. Ik vecht voor mijn toekomst.'

Wat heb je er het meeste van geleerd?

‘In die tijd dronk ik veel en ging ik om met de verkeerde mensen. Ik was mezelf niet meer. De gevangenis heeft me doen inzien dat ik weer met beide benen op de grond moest staan, mezelf moest accepteren, en dezelfde fouten niet opnieuw mocht maken. Ik wilde niet langer in situaties belanden waarbij de politie betrokken raakte. Zelfs bij de kleinste dingen stond de politie al voor de deur, en dat deed mijn moeder veel verdriet. Nu wil ik een rustig leven. Ik stel hoge eisen aan mezelf en ben al 3 jaar en 5 maanden nuchter. Het voelt goed, ik wil zo verder leven. Ik wil nooit meer terug naar de persoon die ik toen was.’

Sander Schelberg vat het treffend samen met een bekend gezegde van Johan Cruijff: ‘Elk nadeel heeft zijn voordeel.’ Akhil bevestigt dat dit ook voor hem geldt.        
         

Ga je het volhouden?

Zonder nadenken antwoordt hij: ‘Sowieso!’ Het deed Akhil enorm veel pijn toen zijn moeder hem in de gevangenis kwam bezoeken. ‘Ik zag haar huilen, en dat brak me. Mijn moeder woont nu in Enschede, dus dichtbij. Dankzij haar besefte ik dat mijn leven echt moest veranderen. Ze zei: ‘Het is nu tijd om je leven te beteren. Je moet bewijzen dat je op het juiste pad blijft.’ En dat is wat ik heb gedaan. Ik heb met veel mensen het contact verbroken. Nu heb ik nog twee echte vrienden met wie ik contact hou. De rest heb ik achter me gelaten.’

Hoe denk je dat de samenleving, de Hengeloer, op jou zal reageren?

Na even nadenken antwoordt hij: ‘Ik denk dat je als mens twee keuzes hebt: je mond dichthouden of eerlijk zijn over alles. Maar ik heb geen geheimen, dus ik vertel gewoon hoe het zit. Ik hoop dat de Hengeloer mij kan accepteren zoals ik ben. Hoe de samenleving gaat reageren, weet ik niet.’

Wat zou je willen vragen van de samenleving als je straks teruggaat?

‘Gewoon meer respect voor elkaar. Ik dronk vroeger teveel. Maar ik heb wel altijd respect getoond naar iedereen. Hou rekening met elkaar. Dat maakt mij emotioneel. Meer respect voor alle culturen. Elkaar niet kleineren of discrimineren. Hier loop ik zelf ook tegenaan. Ik draag een enkelband. Maar nu heb ik altijd een lange broek aan. Ik loop regelmatig door Hengelo en dan ziet niemand mijn enkelband. Dan zien ze je gewoon als een normale Nederlander. Maar zo voelt het voor mijzelf niet.’

Wat doet dat met je?

Akhil voelt zich nog steeds een gedetineerde wanneer hij door Hengelo loopt, ook al is zijn enkelband onzichtbaar en weet niemand van zijn situatie. ‘Het doet pijn. Schaamte. Je voelt je klein, anders. Maar ik heb dit niet gewild. Als ik het terug kon draaien, had ik het zeker anders gedaan.’

Stel je voor dat er een toverstokje was om het verleden uit te wissen, zou je dat willen? Zonder twijfel antwoordt Akhil: ‘Het delict heeft mijn leven verbeterd. Sowieso.’ Hij beseft dat zijn fouten, hoe pijnlijk ook, hem hebben geholpen om te groeien. ‘Dit was de rem die ik nodig had. Het was een harde, maar noodzakelijke les. Die jaren waren een zwart gat voor mij, maar ik ben eruit gekomen met een nieuwe blik op het leven.’

Een deel van Akhils identiteit heeft hem geholpen zijn leven te verbeteren. Toch voelt hij soms schaamte als hij buiten loopt. Hij is er trots op dat hij weer op de fiets naar het station kan en de trein kan nemen om zijn moeder te bezoeken. Voor hem is het essentieel om nooit meer dezelfde fouten te maken. ‘Ik ben niet meer die persoon. Ik doe dit voor mezelf. Ik heb mijn straf uitgezeten, en ik weet zeker dat ik dit nooit meer wil meemaken. En dat gaat me lukken!’

Waar ben je trots op?

Akhil is enorm trots op zijn gezondheid en zijn persoonlijke groei. Hij beseft dat, als hij zo was doorgegaan, hij nu misschien tussen zes planken zou liggen. Maar nu kijkt hij met trots naar wat hij heeft bereikt. Voor hem is gezondheid het allerbelangrijkst, en vooral hoe hij zichzelf als persoon heeft ontwikkeld. Hij hoopt een voorbeeld te zijn voor anderen, mensen aan het denken te zetten over de zinloosheid van geweld en drugs: ‘Heb respect voor elkaar,’ zegt hij. ‘Heb respect voor mij. Accepteer me zoals ik ben.’

Akhil komt vaak afwijzingen tegen, maar zijn motto is: ‘Je moet doorgaan.’ Blijven proberen is voor hem essentieel. ‘Ik kan niet veranderen dat er nu een kruisje achter mijn naam staat, maar ik vraag alleen om een kans om mezelf te bewijzen in de samenleving.’

Het Huis van Herstel speelt een cruciale rol in zijn re-integratie. Het helpt ex-gedetineerden niet zomaar op straat te zetten, maar biedt begeleiding om stap voor stap weer terug te keren in de samenleving. Eerst onder toezicht, en uiteindelijk zelfstandig. Akhil merkt op dat de meesten niet terugvallen in hun oude routines na hun tijd in het Huis van Herstel.

Hoe komt het dat je aan de verkeerde kant van de samenleving terecht kwam?

‘Mijn jeugd was allesbehalve fijn. Mijn vader overleed toen ik pas 7 jaar oud was, en daarna moest ik snel de verantwoordelijkheid op me nemen. Toen ik 15 was, verhuisde ik met mijn moeder en broertje naar Nederland. Door mijn beperkte schoolopleiding begon ik direct met werken. Inmiddels heb ik mijn MBO-1 diploma behaald, maar ik heb  mijn jeugdtrauma nooit echt kunnen verwerken, en dat geldt ook voor mijn broertje, die helaas ook de verkeerde kant van de samenleving op is gegaan en nu in de gevangenis zit.’

Hij vervolgt: ‘Hoewel het moeilijk is, probeer ik zoveel mogelijk weg te blijven van geweld. Mijn vader mishandelde me op jonge leeftijd, en ik heb veel heftige ervaringen gehad. Ik hoop ooit kinderen te mogen krijgen, maar ik wil eerst een stabiel leven opbouwen voordat ik daar überhaupt aan kan denken. Mijn grootste wens is om een beter voorbeeld te zijn voor mijn toekomstige kinderen dan ik zelf heb gehad.’